بهترین جایگزین های CentOS چیست؟

چند سال پیش، شرکت Red Hat تغییرات مهمی را اعلام کرد که تعداد زیادی از کاربران را تحت تأثیر قرار داد. مهم‌ترین خبر این بود که پشتیبانی رسمی از CentOS، که نسخه رایگان RHEL محسوب می‌شد، پایان می‌یابد. پس از این تصمیم، از کاربران دعوت شد تا به CentOS Stream مهاجرت کنند.

این موضوع باعث شد بسیاری از مدیران سرور و متخصصان به دنبال انتخاب یک سیستم عامل جایگزین مطمئن برای CentOS باشند. در این مقاله بهترین جایگزین های CentOS را بررسی کرده‌ایم.

با پایان پشتیبانی CentOS، بسیاری از مدیران سرور، شرکت‌های هاستینگ و متخصصان زیرساخت در سراسر دنیا با یک دغدغه بزرگ روبه‌رو شدند:

برای سرورهای خود چه سیستم‌عاملی را جایگزین CentOS کنند تا بیشترین پایداری، امنیت و سازگاری را داشته باشد؟

در پیشتازVPS همیشه تلاش می‌کنیم بهترین انتخاب را به کاربران ارائه دهیم. به همین دلیل در این مقاله، تمام جایگزین‌های معتبر CentOS را از نگاه فنی، کاربردی و سازگاری با سرورهای مجازی بررسی می‌کنیم.

چرا کاربران به دنبال جایگزین CentOS رفتند؟

این تصمیم برای تمام کاربران CentOS غیرمنتظره بود؛ اما بیشترین آسیب را کسانی دیدند که به‌تازگی به CentOS 8 مهاجرت کرده بودند، زیرا قرار بود پشتیبانی این نسخه تا سال ۲۰۲۹ ادامه داشته باشد؛ اما تاریخ پایان پشتیبانی به ۳۰ ژوئن ۲۰۲۱ تغییر کرد!

کاربران CentOS 7 شرایط بهتری داشتند چون پشتیبانی تا سال ۲۰۲۴ ادامه یافت.
در نهایت، پس از اعلام انتقال کامل تمرکز پروژه به CentOS Stream، توسعه CentOS Linux بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ متوقف شد و ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴، CentOS 7 نیز رسماً به پایان عمر خود رسید.

بدین ترتیب کاملاً طبیعی بود که کاربران به دنبال مهاجرت به یک سیستم عامل پایدار و مشابه CentOS باشند.

CentOS Stream و اختلاف‌ نظر جامعه

Red Hat بیان کرد که CentOS Stream نسخه‌ای متعادل بین Fedora و RHEL است و قرار است «مرکز نوآوری اکوسیستم RHEL» باشد.
اما این توضیحات نتوانست جامعه را قانع کند و با واکنش‌های منفی بسیاری روبرو شد.

حتی مدیران Subreddit مربوط به CentOS توضیح بخش را از «تحت هدایت شرکت» به «تحت هدایت جامعه» تغییر دادند.
ZDNet نیز نوشت که این تصمیم بیش از هر چیز تبلیغ مستقیم RHEL است.

در پاسخ به انتقادات، Red Hat قوانین برنامه توسعه‌دهندگان خود را تغییر داد و تعداد لایسنس‌ها را از ۱ به ۱۶ افزایش داد تا آزادی بیشتری برای استفاده ایجاد شود.

آیا انتقال به CentOS Stream راه‌حل خوبی است؟

خیر، برای محیط‌های تولیدی توصیه نمی‌شود.

CentOS Stream نسخه بالادستی RHEL است و آپدیت‌ها قبل از RHEL منتشر می‌شوند؛ یعنی احتمال بروز باگ و تغییرات ناگهانی در آن بسیار بیشتر است.

برای همین اکثر کاربران حرفه‌ای به دنبال توزیع‌هایی هستند که دقیقاً مشابه RHEL عمل کنند.

آیا واقعاً باید از CentOS به توزیع دیگری مهاجرت کنید؟

قبل از انتخاب جایگزین CentOS، باید بررسی کنید که آیا مهاجرت برای شما ضروری است یا خیر.

همیشه گفته می‌شود: بهترین توزیع لینوکس، همان توزیعی است که مدیر سیستم آن را خوب بشناسد.

اگر سال‌ها با یک توزیع کار کرده‌اید، احتمالاً صدها اسکریپت و کانفیگ برای آن نوشته‌اید. مهاجرت به یک توزیع کاملاً متفاوت هزینه زمانی و مالی زیادی دارد و حتی می‌تواند باعث بروز خطاهای جدید شود.
بنابراین بهترین کار مهاجرت به یک توزیع حداکثر نزدیک به CentOS است. خوشبختانه گزینه‌های متعددی وجود دارد که در ادامه به بررسی آن ها می‌پردازیم؟

بهترین جایگزین‌های CentOS

در ادامه بهترین گزینه‌ها را معرفی می‌کنیم. این لیست بر اساس معیارهای زیر آماده شده است:

• پایداری و امنیت
• سازگاری مستقیم با RHEL
• مناسب بودن برای سرورهای VPS
• طول دوره پشتیبانی
• گستردگی جامعه و مستندات

1. Oracle Linux – پایدار و سازگار با RHEL

Oracle Linux یک نسخه کاملاً سازگار با RHEL است و تقریباً با تمام نرم‌افزارهای موجود روی CentOS سازگاری کامل دارد.

• زمان انتشار: ۲۰۰۶
• کاربران سازمانی: ۱۸,۰۰۰
• چرخه پشتیبانی: بیش از ۱۰ سال

مزایای مهم Oracle Linux

• سازگاری ۱۰۰٪ با RHEL
• ارائه دو کرنل UEK و RHCK
• ابزار مهاجرت دقیق و ساده از CentOS
• قابلیت Ksplice (آپدیت کرنل بدون ریبوت – مناسب برای سرورهای حساس)

Oracle Linux مناسب چه کسانی است؟

✔ سازمان‌ها

✔ پروژه‌های حساس

✔ سرورهای با Downtime نزدیک صفر

Oracle یک اسکریپت مهاجرت خودکار (centos2ol.sh) ارائه کرده که می‌توان با آن CentOS 6، 7 و 8 را به Oracle Linux تبدیل کرد.
این توزیع همچنین قابلیت Ksplice را ارائه می‌دهد که پچ‌های کرنل را بدون DownTime اعمال می‌کند.

جدول مقایسه Oracle Linux با CentOS

2. AlmaLinux ، محبوب‌ترین جایگزین CentOS

AlmaLinux به‌عنوان جایگزین مستقیم CentOS 8 معرفی شد و اکنون یکی از محبوب‌ترین سیستم عامل‌های سازگار با RHEL است.

AlmaLinux دقیقاً زمانی عرضه شد که CentOS متوقف شد تا جایگزین مستقیم آن باشد. این توزیع هم‌اکنون روی میلیون‌ها سرور فعال است و کاملاً با RHEL هماهنگ می‌باشد.

• زمان انتشار: ۲۰۲۱
• کاربران جهانی: ۱.۴ میلیون
• چرخه پشتیبانی: ۱۰ سال

مزایای AlmaLinux

• پشتیبانی ۱۰ ساله
• انتشار پایدار و بدون تغییرات ناگهانی
• ابزار ELevate برای مهاجرت از CentOS 7 و 8
• جامعه بسیار قوی و فعال

AlmaLinux برای چه کسانی مناسب است؟

✔ ارائه‌دهندگان VPS مانند پیشتازVPS

✔ وب‌سرورهای مهم

✔ دیتاسنترها

CloudLinux که پشت این پروژه است سابقه طولانی در توسعه توزیع‌های مبتنی بر RHEL دارد. AlmaLinux همچنین با ابزار ELevate مهاجرت از CentOS را بسیار آسان کرده است.

جدول مقایسه AlmaLinux با CentOS

3. Rocky Linux – بازگشت روح CentOS قدیمی

Rocky Linux پروژه‌ای است که توسط بنیان‌گذار اصلی CentOS راه‌اندازی شد تا جای خالی CentOS قدیمی را پر کند.

• زمان انتشار: ۲۰۲۰
• کاربران جهانی: ۵۰۰ هزار
• چرخه پشتیبانی: ۱۰ سال

دلایل محبوبیت Rocky Linux

• سازگاری ۱۰۰٪ با RHEL
• چرخه عمر ۱۰ ساله
• پایدار و امن
• انتخاب اول بسیاری از شرکت‌های هاستینگ

Rocky Linux برای چه کسانی مناسب است؟

✔ سرورهای لینوکسی سازمانی

✔ هاستینگ و شرکت‌های میزبانی

✔ کاربران حرفه‌ای و فنی

Rocky Linux دقیقاً با RHEL سازگار است و به‌صورت پایین‌دستی منتشر می‌شود، یعنی آپدیت‌ها پس از RHEL ارائه می‌شوند.

جدول مقایسه Rocky با CentOS

4. Debian – پایداری افسانه‌ای

Debian یکی از پایدارترین توزیع‌های لینوکسی است و مخزن نرم‌افزاری بسیار بزرگی دارد. Debian یک توزیع بسیار پایدار، قدیمی و محبوب است. البته مبتنی بر RHEL نیست اما برای سیستم‌های حساس یکی از بهترین گزینه‌هاست.

• زمان انتشار: ۱۹۹۳
• کاربران جهانی: ۳ تا ۷ میلیون
• چرخه پشتیبانی: ۵ سال

مزایای Debian

• امنیت بسیار بالا
• پایداری فوق‌العاده
• مخزن بسیار بزرگ

Debian برای چه کسانی مناسب است؟

✔ کاربران حرفه‌ای

✔ پروژه‌های پایدار طولانی‌مدت

✔ سرورهای وب، دیتابیس، پروکسی

Debian برای محیط‌های تولیدی بسیار مناسب است. تنها نقطه ضعف آن این است که مبتنی بر RPM نیست و مهاجرت از CentOS کمی سخت‌تر است.

5. Ubuntu – بهترین انتخاب برای کاربران مبتدی تا حرفه‌ای

Ubuntu توزیعی پایدار و محبوب برای پروژه‌های شخصی و سازمانی است و توسط Canonical پشتیبانی می‌شود. Ubuntu Server یکی از محبوب‌ترین سیستم عامل‌های سرور در جهان است.

در پروژه‌های مدرن مثل Docker، Kubernetes، Cloud، توسعه و DevOps، استفاده از Ubuntu بسیار گسترده است.

• زمان انتشار: ۲۰۰۴
• کاربران جهانی: ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون
• چرخه پشتیبانی: ۵ سال

مزایای Ubuntu

• جامعه بسیار بزرگ
• پشتیبانی عالی
• سازگار با تکنولوژی‌های جدید

 Ubuntu برای چه کسانی مناسب است؟

✔ توسعه‌دهندگان

✔ سرورهای میزبانی وب

✔ پروژه‌های کلود و کانتینر

یکی از مزیت‌های اصلی Ubuntu، جامعه بسیار بزرگ و مستندات کامل آن است.
عیب اصلی آن عدم سازگاری مستقیم با RHEL است.

6. openSUSE – توزیع قدرتمند و انعطاف‌پذیر برای کاربران حرفه‌ای

openSUSE یکی از توزیع‌های معتبر مبتنی بر RPM با چرخه انتشار منظم است که دو نسخه اصلی دارد:

• Leap (پایدار و مناسب استفاده تولیدی)
• Tumbleweed (رولینگ و مناسب تست و توسعه)

اگرچه جامعه آن نسبت به Ubuntu یا Debian کوچک‌تر است، اما از نظر امکانات مدیریتی، یکی از کامل‌ترین توزیع‌ها محسوب می‌شود.

• زمان انتشار: ۲۰۰۵
• کاربران جهانی: ۷ تا ۸ میلیون
• چرخه پشتیبانی: ۱۸ ماه

مزایای openSUSE

• ابزار مدیریتی قدرتمند YaST (تنها ابزار گرافیکی کامل برای مدیریت سرور)
• نسخه Leap بسیار پایدار و مناسب محیط‌های سازمانی
• پشتیبانی از RPM و معماری سازگار با بسیاری از ابزارهای سروری
• امنیت بالا و ارائه آپدیت‌های منظم
• مناسب برای توسعه‌دهندگان و کاربران حرفه‌ای لینوکس
• مخزن‌های گسترده برای نرم‌افزارهای دسکتاپ و سرور

openSUSE برای چه کسانی مناسب است؟

✔ کاربران فنی و حرفه‌ای

✔ محیط‌های تست، توسعه و برنامه‌نویسی

✔ سرورهای سازمانی نیازمند پایداری (نسخه Leap)

✔ شرکت‌هایی که ابزار مدیریتی گرافیکی می‌خواهند

✔ محیط‌هایی که به انعطاف‌پذیری بالا نیاز دارند

openSUSE جامعه کوچکتری نسبت به Ubuntu و Debian دارد اما از نظر امکانات بسیار قدرتمند است.

7. ClearOS – انتخابی ساده برای کسب‌وکارهای کوچک

ClearOS توزیعی است هدف‌گذاری شده برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط با رابط کاربری ساده و قابل فهم. این توزیع بر اساس CentOS ساخته شده و بیشتر یک سیستم مدیریت شبکه است تا یک توزیع عمومی لینوکس.

• زمان انتشار: ۲۰۰۱
• کاربران جهانی: ۵۰۰ هزار
• چرخه پشتیبانی: ۵ تا ۶ سال

مزایای ClearOS

• رابط کاربری گرافیکی تحت وب بسیار ساده
• مناسب برای راه‌اندازی سریع سرویس‌هایی مثل:
• فایروال
• DHCP
• DNS
• فایل‌سرور
• مخزن Marketplace برای نصب افزونه‌ها با یک کلیک
• مناسب برای محیط‌هایی که مدیر متخصص لینوکس ندارند
• مصرف سخت‌افزار پایین و پایداری مناسب
• نسخه Community رایگان + نسخه‌های تجاری با امکانات بیشتر

ClearOS برای چه کسانی مناسب است؟

✔ کسب‌وکارهای کوچک و فروشگاه‌ها

✔ دفاتر اداری با نیاز به مدیریت شبکه ساده

✔ سرورهایی که مدیر فنی حرفه‌ای ندارند

✔ فایروال داخلی، سیستم‌های VPN و Gateway

✔ محیط‌هایی با سخت‌افزار ضعیف یا قدیمی

نسخه رایگان امکانات محدودتری دارد اما برای کسب‌وکارهای کوچک کافی است.

8. Fedora Server – همیشه در لبه فناوری

Fedora نسخه بالادستی RHEL محسوب می‌شود و بسیاری از فناوری‌های جدید ابتدا در Fedora تست و سپس وارد RHEL می‌شوند. بنابراین برای محیط‌های تولیدی حساس مناسب نیست اما برای توسعه و تکنولوژی‌های جدید عالی است.

• زمان انتشار: ۲۰۰۳
• کاربران: ۱.۳ میلیون
• چرخه پشتیبانی: ۱۳ ماه

مزایای Fedora Server

• سریع‌ترین دسترسی به جدیدترین تکنولوژی‌ها
• سازگاری کامل با ابزارهای مدرن مثل
• Kubernetes
• Podman
• Docker
• سیستم‌فایل‌های جدید
• جامعه کاربری بسیار بزرگ
• پشتیبانی رسمی Red Hat
• مستندات کامل و آپدیت‌های سریع
• امنیت مناسب، ولی با چرخه عمر کوتاه ۱۳ ماهه

Fedora Server برای چه کسانی مناسب است؟

✔ توسعه‌دهندگان

✔ پروژه‌های مربوط به DevOps

✔ تست فناوری‌های جدید

✔ شرکت‌هایی که نیاز به محیط نوآورانه دارند

✔ محققان و تیم‌های R&D

🚫 برای محیط‌های تولیدی پایدار توصیه نمی‌شود.

9. Springdale Linux – انتخابی پایدار برای محیط‌های دانشگاهی

Springdale Linux (که سابقاً PUIAS بود)، توسط دانشگاه پرینستون توسعه داده می‌شود و یک کلون پایدار از RHEL است. جامعه آن کوچک‌تر از Alma و Rocky است، اما برای محیط‌های علمی و تحقیقاتی یک گزینه مناسب است.

• زمان انتسار: دهه ۲۰۰۰
• کاربران: ۶,۰۰۰ – ۱۵,۰۰۰
• چرخه پشتیبانی: ۱۰ سال

مزایای Springdale Linux

• سازگاری کامل با RHEL
• پایداری بالا و چرخه پشتیبانی طولانی (۱۰ سال)
• مخازن اختصاصی برای نرم‌افزارهای علمی و دانشگاهی
• مناسب برای سیستم‌های تحقیقاتی و آکادمیک
• امنیت قابل‌قبول و ساختار پایدار
• کم‌حجم و سبک

Springdale Linux برای چه کسانی مناسب است؟

✔ دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی

✔ سرورهای پروژه‌های علمی

✔ کاربرانی که به RHEL رایگان نیاز دارند

✔ محیط‌های محاسباتی و HPC سبک

✔ سیستم‌های آموزشی

بیشتر برای اهداف آکادمیک و تحقیقاتی مناسب است.

مقایسه کلی جایگزین‌های CentOS

چرا پایان پشتیبانی CentOS همه چیز را تغییر داد؟

زمانی که Red Hat اعلام کرد پروژه CentOS Linux به‌طور کامل متوقف می‌شود و تمرکز فقط روی CentOS Stream خواهد بود، بسیاری از مدیران زیرساخت غافلگیر شدند.

مهم‌ترین ضربه، مربوط به کاربران CentOS 8 بود

چون انتظار داشتند این نسخه تا سال ۲۰۲۹ پشتیبانی شود، اما تاریخ پایان پشتیبانی ناگهان به ۳۰ ژوئن ۲۰۲۱ تغییر یافت.

CentOS 7 نیز در تاریخ ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴ به پایان پشتیبانی رسید و به این ترتیب، یک دوره بلندمدت پایدار که سال‌ها ستون اصلی سرورهای لینوکسی بود پایان یافت. این اتفاق باعث شد کاربران به فکر مهاجرت به توزیع‌هایی بیفتند که:

✔ سازگار با RHEL باشند

✔ پایدار و طولانی‌مدت باشند

✔ برای دیتاسنترها و سرورهای VPS قابل‌اعتماد باشند

بهترین جایگزین CentOS کدام است؟

اگر به دنبال بیشترین شباهت و کمترین دردسر مهاجرت هستید، ۳ گزینه زیر بهترین انتخاب‌ها هستند:

✔ Rocky Linux

✔ AlmaLinux

✔ Oracle Linux

این سه توزیع کاملاً با RHEL و CentOS سازگار هستند و قابلیت مهاجرت مستقیم و ساده دارند.